Το νομοσχέδιο και ο νέος αντιδημοκρατικός εκλογικός νόμος για την Αυτοδιοίκηση - Του Στέφανου Σταμέλλου*

---

Στέφανος Σταμέλλος

Το νομοσχέδιο και ο νέος αντιδημοκρατικός εκλογικός νόμος για την Αυτοδιοίκηση

Του Στέφανου Σταμέλλου*

Για την Απλή Αναλογική έχουμε γράψει αρκετά και στο απώτερο και στο πρόσφατο παρελθόν. Οι εξελίξεις δείχνουν ότι η δημοκρατική και ισότιμη εκπροσώπηση των πολιτών στα συστήματα διοίκησης θα βασανίζει, ως ζητούμενο, κι αυτό τον αιώνα την κοινωνία. Το ζήτημα επανέρχεται με το νομοσχέδιο, που ετοιμάζεται να φέρει η κυβέρνηση για τον εκλογικό νόμο στην Αυτοδιοίκηση.

Τόλμησε ο ΣΥΡΙΖΑ, με το Νόμο του Κλεισθένη 4555/2018, να νομοθετήσει ένα υβριδικό σύστημα απλής αναλογικής για την Αυτοδιοίκηση, με τα όποια προβλήματα. Αυτόν το νόμο η κυβέρνηση της ΝΔ ουσιαστικά το ακύρωσε αμέσως μετά τις εκλογές, στο όνομα της «ακυβερνησίας» στους δήμους και χωρίς να τον αφήσει να δοκιμαστεί στην πράξη. Ήταν μια ευκαιρία για να δοκιμαστούν οι συνεργασίες και οι συγκλίσεις και να αλλάξει η νοοτροπία των στείρων αντιπαραθέσεων. Με τους νόμους Θεοδωρικάκου άλλαξε εντελώς τα δεδομένα ενισχύοντας τις αρμοδιότητες της Οικονομικής Επιτροπής, δίνοντας απόλυτη πλειοψηφία του δημάρχου στις επιτροπές και υποβαθμίζοντας το ρόλο του Δημοτικού Συμβουλίου.

Με το νομοσχέδιο που ετοιμάζει ο κ Βορίδης καταργείται η Απλή Αναλογική και επανέρχεται το καλπονοθευτικό σύστημα, αυτό που εφαρμόστηκε για πολλά χρόνια και που κάθε άλλο παρά ανέδειξε το ρόλο της Αυτοδιοίκησης, τον πρώτο λαϊκό θεσμό κοντά στον πολίτη. Συγκεκριμένα, μεταξύ των άλλων, το νομοσχέδιο προβλέπει:

- την εκλογή του δημάρχου με ποσοστό 43% από την πρώτη Κυριακή. Διαφορετικά θα υπάρχει και δεύτερος γύρος μεταξύ των δυο πρώτων, ο δε Δήμαρχος θα λαμβάνει τα 3/5 των μελών του Δημοτικού Συμβουλίου,

- το πλαφόν εισόδου 3% για να εκπροσωπούνται οι παρατάξεις στο Δημοτικό Συμβούλιο. Με αυτή την ρύθμιση οι μικρότερες παρατάξεις, που συνήθως δημιουργούνται από ενεργούς πολίτες, οι οποίοι έχουν όρεξη να προσφέρουν στον τόπο τους, αν πάρουν λιγότερο από 3% δεν θα έχουν φωνή στο Δημοτικό Συμβούλιο.

Στο Δήμο Λαμιέων, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των εκλογών του 2019, η Λαϊκή Συσπείρωση με ποσοστό 2,66% και 1.037 ψήφους δεν θα είχε εκπρόσωπο στο ΔΣ, η δε κατανομή των εδρών θα ήταν: Καραίσκος 25, Σταυρογιάννης 13, Στασινός 1, Κυριακάκης 1, Στάικος 1. Αν μάλιστα ισχύσει αυτό που ακούγεται, ότι θα μειωθεί σημαντικά ο αριθμός των δημοτικών συμβούλων, τότε η εκπροσώπηση των μικρών παρατάξεων θα γίνει πιο δύσκολη.

- την κατάργηση της ξεχωριστής κάλπης για τις Τοπικές Κοινότητες με την υποχρεωτική ένταξη των υποψηφίων στα ψηφοδέλτια των υποψηφίων Δημάρχων. Κοινότητες με πληθυσμό κάτω των 500 κατοίκων δεν θα έχουν Συμβούλιο ή Πρόεδρο, αλλά μόνο εκπρόσωπο. Πρόεδρο Δημοτικής Κοινότητας και Συμβούλιο θα έχουν κοινότητες με πληθυσμό μεγαλύτερο ή ίσο των 501 κατοίκων. Με αυτό τον τρόπο υποβαθμίζεται σημαντικά ο ρόλος και η ανεξαρτησία των Κοινοτήτων, που ουσιαστικά διαλύονται.

Στο Δήμο Λαμιέων, από τις 45 Τοπικές Κοινότητες, μόνο 12 θα έχουν Πρόεδρο και Κοινοτικό Συμβούλιο. Οι υπόλοιπες θα έχουν εκπρόσωπο ενταγμένο στο ψηφοδέλτιο του δημάρχου.
“Ξαναδίνουμε στην Αυτοδιοίκηση τη διακυβέρνηση των Δήμων και των Περιφερειών τους” λέει ο κ Βορίδης. Σωστά. Εφαρμόζει με συνέπεια την πάγια θέση της ΝΔ για το αντιδημοκρατικό καλπονοθευτικό σύστημα με την ανισότητα της ψήφου των πολιτών σε κάθε εκλογή, την επιμονή της στο δικομματικό παιχνίδι της εξουσίας και την αλλεργία της σε κάθε έννοια γνήσιας εκπροσώπησης με τον αποκλεισμό των μικρών μειοψηφιών και την απομάκρυνση του πολίτη από τα τεκταινόμενα.

Η αλήθεια είναι ότι λείπουν πολλά από την Αυτοδιοίκηση∙ και τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται. Πολλά όμως θέματα πρέπει να τα δει κανείς και κάτω από το πρίσμα της συγκυρίας και της εμπειρίας του COVID 19. Έχουμε πει πολλές φορές, πως η αναγκαία σήμερα παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας απαιτεί την ενίσχυση της τοπικοποίησης και της περιφερειοποίησης της οικονομίας. Αυτό σημαίνει αποκέντρωση με αυτοδιοίκηση και δημοκρατία και - πέραν των άλλων - ουσιαστικές συγκλίσεις και συνθέσεις, πάνω σε συγκεκριμένα ζητήματα σε συνδυασμό με μορφές και διαδικασίες συμμετοχής και άμεσης δημοκρατίας. 

Σημαίνει ανοιχτές συζητήσεις και προγραμματικές συμφωνίες. Άρα πρέπει να δημιουργηθούν νέες δομές και διαδικασίες, τέτοιες που οι πολίτες να συμμετέχουν και να συναποφασίζουν για ό, τι τους αφορά στη γειτονιά, στην κοινότητα, στο δήμο. Σήμερα λείπουν από το σύνολο της αυτοδιοίκησης τα σχέδια ανάτασης για την ανάδειξη της τοπικότητας και τη δημοκρατική ανασυγκρότηση των δήμων και της κοινωνίας. Αυτά δυστυχώς θεωρούνται ουτοπία και όνειρα εαρινής νυκτός.

Η ΝΔ και η κυβέρνηση, με το νομοσχέδιο για την κατάργηση της Απλής Αναλογικής κάνει το δήμαρχο πανίσχυρο έχοντας τις δικές της προτεραιότητες∙ και σίγουρα δεν ενδιαφέρεται για το ζωντάνεμα της αυτοδιοίκησης. Στόχος της είναι πώς το κεντρικό κράτος να ποδηγετήσει και να ελέγξει την αυτοδιοίκηση. Την ενδιαφέρει περισσότερο το πόσο αυτόματα και γρήγορα θα μας διοικεί χωρίς παρεκκλίσεις από την κεντρική πολιτική πραγματικότητα και τις κυβερνητικές επιλογές. Το πολιτικό σύστημα, που υπηρετεί, αντιδρά με τις δικές του γνωστές «ιδιοτέλειες», χωρίς κανένα σεβασμό στη λαϊκή ψήφο και στη θέληση των πολιτών και χωρίς να ερμηνεύει τα νέα δεδομένα που εισάγονται με τον κορωνοϊό.

Τελικά φαίνεται ότι ο ανταγωνισμός είναι άνισος. Μέσα στο πανίσχυρο νεοφιλελεύθερο πολιτικό σύστημα είναι πολύ δύσκολο να έχει κανείς προσδοκίες για ουσιαστικές αλλαγές. Το μόνο που μένει είναι αγώνας για τα αυτονόητα και τα καθημερινά απέναντι στη σκληρή και αδυσώπητη πραγματικότητα.

Λαμία, 10.2.2021

* Στέφανος Σταμέλλος

http://www.e-ecology.gr

https://www.facebook.com/stefanos.stamellos/