Το «κεραμίδι πάνω από το κεφάλι» Της Σοφίας Χουδαλάκη

---

Πόσες φορές, όσο μεγαλώναμε, δεν ακούγαμε τους δικούς μας να οργανώνουν τις ζωές μας καταλήγοντας στην πάγια φράση «…ό,τι και να γίνει, τουλάχιστον έχει ένα σπίτι, δεν είναι στον δρόμο»… και μετά ένας αναστεναγμός ανακούφισης από τον γονιό και ένα βλέμμα ικανοποίησης που μαρτυρούσε τον μεγάλο του αγώνα μέχρι να καταφέρει να προσφέρει στο παιδί του αυτό το ένα σπίτι.

Αυτό το σπίτι δεν είναι οι τοίχοι και τα πατώματα, αυτό το σπίτι συμπυκνώνει την αξιοπρέπεια και την περηφάνια του γονιού και του παιδιού. Το «κεραμίδι πάνω από το κεφάλι» δεν είναι μόνο η ασφάλεια, δεν είναι μόνο η ζέστη, δεν είναι μόνο η θαλπωρή. Είναι όλα αυτά μαζί, αλλά κυρίως είναι η έδρα. Είναι η αίσθηση ότι δεν είσαι περιπλανώμενος, δεν είσαι αναλώσιμος, δεν είσαι διαθέσιμος σε κάθε τόπο.

Η έδρα, είναι αυτή που ενώνει τον άνθρωπο με τον τόπο. Η βάση σου, το εφαλτήριό σου, ακόμη και αν είναι τα δέκα τετραγωνικά που χωράνε οριακά το κρεβάτι σου, ωστόσο είναι ο κρίκος που σε δένει με τον τόπο σου. Με βάση το σπίτι μας ψάχνουμε τη δουλειά μας, με βάση το σπίτι μας στέλνουμε τα παιδιά μας στο σχολείο, με βάση το σπίτι μας αναπτύσσουμε όλη μας την κοινωνικότητα. Γύρω από τα τραπέζια μας καθόμαστε με τους δικούς μας ανθρώπους, χαιρόμαστε τις γιορτές μας, ξεδιπλώνουμε τους καημούς μας, σβήνουμε τα κεριά των γενεθλίων μας. Γύρω από τα τραπέζια των σπιτιών μας ακουμπάμε τα χέρια που αγαπάμε, φιλάμε τα χείλη που λαχταράμε, γελάμε, κλαίμε, χορεύουμε.

Αυτά τα σπίτια που θέλουν να μας πάρουν για να καταλήξουν σε μεγάλες εταιρείες διαχείρισης ακινήτων – όπως εδώ και χρόνια ισχύει στο εξωτερικό – είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της κοινωνικής μας ζωής, της ζωής μας ως πολίτες μιας κοινωνίας. Συχνά μιλάνε για το ποσοστό ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα σε σχέση με τις χώρες της «προηγμένης» Δύσης και στάζουν οι γραφίδες τους σάλιο, όσο λιγουρεύονται να μας «εκπολιτίσουν» κατά τα δυτικά πρότυπα. 

Δεν είδα πουθενά, όμως, να μας εξηγούν σε ποιους ανήκουν τα σπίτια που δεν ανήκουν σε ιδιώτες. Δεν είδα πουθενά να μας εξηγούν ότι στην Αμερική, για παράδειγμα, η συντριπτική πλειοψηφία των διαμερισμάτων στα ακριβά αστικά κέντρα ανήκει σε εταιρείες που εμπορεύονται την ανάγκη των ανθρώπων για μια κατοικία. Το μοντέλο του ιδιοκτήτη που η καλή του τύχη τον έκανε να έχει δύο, τρία διαμερίσματα και χρησιμοποιεί το ένα για ιδιοκατοίκηση και τα άλλα για εισόδημα έχει πεθάνει στον δυτικό κόσμο εδώ και δεκαετίες.

 Οι περιουσίες των ανθρώπων έχουν περάσει σε απρόσωπες εταιρείες, που κατά καιρούς κατηγορούνται ακόμα και για τις συνθήκες διαβίωσης των ενοικιαστών στα διαμερίσματά τους. Συχνά στον ξένο τύπο κυκλοφορούν άρθρα που κατηγορούν αυτές τις εταιρείες για πλημμελή συντήρηση και για έκθεση των ενοίκων σε κινδύνους που προέρχονται από τα φθηνά υλικά κατασκευής.

Για μας, μια τέτοια απώλεια σημαίνει ότι γινόμαστε έρμαια. Σημαίνει ότι θα μας φωνάζουν για μια ώρα δουλειάς στην άλλη άκρη του κόσμου με τα zero hour contracts (συμβόλαια μηδενικών ωρών, δηλαδή συμβόλαια εργασίας που πληρώνεσαι με την ώρα, για όση ώρα και όποτε θέλει ο εργοδότης) και εμείς θα τρέχουμε, γιατί δεν θα έχουμε τίποτα να μας συνδέει με έναν τόπο, δεν θα έχουμε λόγο να αρνηθούμε το οτιδήποτε. Όμως, η άρνηση συγκροτεί θεμελιώδη πτυχή κάθε ολοκληρωμένης προσωπικότητας. Η άρνηση, όχι η στείρα, όχι η κούφια, αλλά εκείνη που προκύπτει μέσα από τη γνώση και τη σκέψη, είναι η αρχή που επάνω της χτίζεται η προσωπικότητα του ανθρώπου… του ολοκληρωμένου ανθρώπου όχι του κατακερματισμένου ατόμου.

Αυτή την άρνηση στην μετατροπή μας σε κινούμενη, άμοιρη, μάζα ατόμων που για ένα κομμάτι ψωμί θα τριγυρίζει στους δρόμους, αυτή την άρνηση εύχομαι για το 2018.
Να μάθουμε να αρνούμαστε και να υπηρετούμε τη στάση μας μέχρι τέλους.

Καλή Χρονιά σε όλους.