Social Icons

Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2017

«Είναι πνιγερό αυτό το τέλος πολέμου…» Της Σοφίας Χουδαλάκη


ap
Διατρέχουμε τον Οκτώβρη, έναν ακόμα Οκτώβρη μετά από τον σημαδιακό εκείνο μήνα του 1944, όταν ο χιτλερικός στρατός αποχωρούσε από την Αθήνα. Η Απελευθέρωση κλείνει φέτος τα εβδομήντα τρία της χρόνια. Με αφορμή την επέτειο κάθε τέτοιες μέρες όλο και σε κάποια συζήτηση ακούγεται εκείνη η τοποθέτηση που λέει ότι:

«Τότε, που είχαμε να αντιμετωπίσουμε τους ναζί όλοι οι Έλληνες ήμασταν ενωμένοι και πολεμούσαμε μαζί τον κοινό εχθρό».
Συνήθως, όσοι τοποθετούνται με αυτό τον τρόπο διακρίνονται από έναν πηγαίο αντικομουνισμό, τον οποίο προσπαθούν μάταια να καλύψουν με ένα περίβλημα απολιτίκ πολιτισμού, μετανεωτερικής ευγένειας βόρειο-ευρωπαϊκού τύπου («σε σφάζω και χαμογελώ) και άοσμης, άχρωμης, αταξικής «δημοκρατικότητας».

Είναι μάταιο να εξηγήσει κανείς ότι οι Έλληνες ναζιστές, είτε οι οργανωμένοι είτε οι θετικά διακείμενοι, δεν ήταν τόσο ευάριθμοι και περιορισμένοι όσο θα ήθελε να πιστεύει, ούτε ήταν «απολιτίκ», ούτε τοποθετούνταν εκτός της ταξικής κοινωνίας της εποχής τους. Και πολιτική στέγη είχαν και ενώσεις δημιούργησαν και στην κρατική μηχανή εντάχθηκαν, ακόμα και μετά την ήττα τους… κυρίως μετά την ήττα τους, αλλά αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα. Η αστική τάξη της πατρίδας μας υπηρέτησε ευχαρίστως τη ναζιστική εξουσία, στη μήτρα της οποίας κατάφερε να αναπαραγάγει όλες τις κοινωνικές δομές της προπολεμικής Ελλάδας. Δηλαδή, κατάφερε να διατηρήσει τις θέσεις εξουσίας που κατείχε κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου.

Εκείνοι που επιμένουν να βλέπουν στην κοινωνία μια ενότητα διαταξική (ή υπερ-ταξική) και ευρεία κάτω από την ομπρέλα της απελευθέρωσης από τον «ξένο κατακτητή», παραβλέπουν ότι δεν υπάρχει η έννοια του Απελευθερωτικού πολέμου, δίχως τη διάσταση της ταξικής αναθεώρησης της κοινωνίας. Δηλαδή, δεν μπορεί ένας λαός να πολεμάει για να διώξει τον κατακτητή χωρίς να ονειρεύεται, την ίδια στιγμή, τον κόσμο που θέλει να φτιάξει όταν θα καταφέρει να νικήσει αυτόν τον πόλεμο. Από όσο γνωρίζω, στη νεότερη Ιστορία δεν υπήρξε εθνικοαπελευθερωτικός πόλεμος δίχως κοινωνικό όραμα για το μέλλον. Ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο δεν πολεμάει ποτέ ένας ολόκληρος λαός, όπως μας το παρουσιάζει το μεταπολεμικό μύθευμα περί ενότητας. Διότι το σύνολο ενός λαού δεν ανήκει στην ίδια τάξη, δεν έχει την ίδια μοίρα, δεν αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα. Συνεπώς, ολόκληρος ένας λαός δεν έχει έναν κοινό στόχο, δεν έχει ένα κοινό όραμα για την κοινωνία που θέλει να φτιάξει.

Ειδικά, ο δικός μας λαός, που ζούσε από πολύ πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σε μια κοινωνία βαθύτατα ταξική, με τεράστιες αποκλείσεις μεταξύ αστικής και εργατικής τάξης, δεν θα μπορούσε να παλεύει ομόψυχα για ένα κοινό μέλλον. Ο Λαός, η εργατική τάξη, αυτή που την κυνηγούσαν από την εποχή του Βενιζέλου και την έκλειναν στις φυλακές και στις εξορίες, αυτή η τάξη ήθελε να αλλάξει τον κόσμο. Αυτή η τάξη αντέδρασε στον κατακτητή και μαζί – όπως ήταν λογικό – αντέδρασε και σε εκείνους που ήθελαν να την κρατήσουν πεινασμένη, φυματική, περιθωριοποιημένη. Αυτή η τάξη πανηγύρισε όταν κέρδισε με το αίμα της τους ναζί. Αυτοί οι άνθρωποι κατέκλισαν τους δρόμους της Αθήνας τον Οκτώβρη του 1944.

Στο φύλλο της 10ης Οκτωβρίου ο Ριζοσπάστης κυκλοφορούσε σημειώνοντας τα εξής:

«Ο Λαός βλέπει πια τη Λευτεριά του που έρχεται πάνοπλη, με το σπαθί στο χέρι, όπως φαντάστηκε ο ποιητής».

Σε άλλο σημείο αναφέρει:

«Αλλού πλέκονται στεφάνια, αλλού στήνονται αψίδες, αλλού ξεδιπλώνονται σημαίες, αλλού ψάλλοντα τραγούδια, ενώ σύγχρονα ετοιμάζονται όπλα για το στερνό αγώνα ενάντια στον καταχτητή και τους προδότες» (Ριζοσπάστης, 10 Οκτωβρίου 1944).

Αυτή τη χαρά, τη χαρά της νίκης, την αισιοδοξία για μια καλύτερη ζωή δεν είχε λόγους να την αισθάνεται η αστική τάξη της πατρίδας μας. Διότι, εκτός του ότι έχανε τους συνεργάτες της, τους ναζί, είχε μπροστά της έναν Λαό που είχε καταφέρει να απελευθερωθεί και ήταν έτοιμος να φτιάξει μια πατρίδα για όλους, μια πατρίδα για τον εργάτη, για τον αγρότη, για τη γυναίκα, για το παιδί. Αυτό το όραμα, αυτή τη χαρά δεν μπορούσαν να τη νιώθουν εκείνοι που έβλεπαν την εξουσία τους να καταρρέει. Οι παλιές ελίτ της προπολεμικής Ελλάδας ήταν απαισιόδοξες και ανήσυχες για την επικείμενη απελευθέρωση. Αντιμετώπιζαν με φόβο τις εντατικές προετοιμασίες του ΕΑΜ εν όψει της «γιορτής της νίκης» (Δημήτρης Κουσουρής, Δίκες των Δοσιλόγων1944-1949, Πόλις, Αθήνα 2014, σ. 88). Η ανησυχία και η απαισιοδοξία των αστών περιγράφεται εξαιρετικά μέσα από τα λόγια του Γιώργου Θεοτοκά, ενός από τους γνωστούς εκπροσώπους της αστικής τάξης. Έγραφε, ο Θεοτοκάς, στο ημερολόγιό του στις 29 Σεπτεμβρίου 1944 (λίγες μέρες πριν την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων από την πρωτεύουσα):

«Είναι πολύ πνιγερό αυτό το τέλος πολέμου, όχι μόνο για τον τρόμο που μας ζώνει και για τους πιθανούς κινδύνους του ξεσκαλώματος της Κατοχής από την Αθήνα, μα ίσως κατά πρώτο λόγο γιατί νιώθει κανείς πως το τέλος δεν θα είναι το τέλος, πως τίποτα δεν πρόκειται να τελειώσει, ούτε η οικονομική αστάθεια, ούτε η πολιτική και κοινωνική σύγχυση, ούτε τα απάνθρωπα καθεστώτα, ούτε ο κίνδυνος νέου πολέμου. […] δεν θυμούμαι ποτέ η ατμόσφαιρα να ήταν τόσο βαριά, τόσο γεμάτη δυνατότητες μελλοντικών συγκρούσεων. Η φασιστική απειλή που νιώσαμε απάνω μας τα τελευταία χρόνια φαίνεται σήμερα δευτερότερος κίνδυνος συγκριτικά με την καινούρια απειλή που προαισθάνουμαι […]» (Γιώργος Θεοτοκάς, Τετράδια Ημερολογίου, Εστία, Αθήνα 1987, σ. 484)

Δεν υπάρχουν σχόλια :

Δημοσίευση σχολίου

ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ:

Τα μηνύματα που δημοσιεύονται στο χώρο αυτό εκφράζουν τις απόψεις των αποστολέων τους. Το STILIDA NEWS δεν υιοθετεί καθ' οιονδήποτε τρόπο τις απόψεις αυτές. Ο καθένας έχει δικαίωμα να εκφράζει την γνώμη του, όποια και να είναι αυτή.
Δεν πρόκειται να λογοκρίνεται κανένα σχόλιο που θα περιλαμβάνει καλοπροαίρετη κριτική ή θα διορθώνει κάποιο δικό μας σφάλμα.Τα συκοφαντικά, υβριστικά, απειλητικά, εκβιαστικά, ρατσιστικά ή κοινωνικού αποκλεισμού μηνύματα θα διαγράφονται.
ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΑΣ ΘΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΕΙ ΤΟ ΣΥΝΤΟΜΟΤΕΡΟ ΔΥΝΑΤΟ.
Απαντήσεις από τον διαχειριστή μόνο στα επώνυμα σχόλια.

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΧΟΛΙΩΝ

Για τους αναγνώστες

Τα αναγραφόμενα από τους αναγνώστες δεν εκφράζουν τις απόψεις του διαχειριστή του STILIDA NEWS και φέρουν οι ίδιοι την ευθύνη των όσων γράφουν. Τα συκοφαντικά, υβριστικά, απειλητικά, εκβιαστικά, ρατσιστικά ή κοινωνικού αποκλεισμού μηνύματα θα διαγράφονται. Σε περίπτωση που μας διαφύγει κάποιο από τα μηνύματα αυτά παρακαλούμε τον ή τους θιγόμενους να μας ενημερώσουν στη διεύθυνση gkordis@gmail.com για να διαγραφεί.

ΚΥΡΙΩΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΟΝΤΑΙ ΤΑ ΕΠΩΝΥΜΑ ΣΧΟΛΙΑ

Η αναδημοσίευση δε ενός άρθρου δεν συνεπάγεται και την υιοθέτηση του περιεχομένου του από το "STILIDA NEWS"






Ο διαχειριστής

Ακολουθήστε μας στο Facebook
Powered by: Internetsmash
 
 
Google Analytics Alternative